Over de Nederlandse lunch

Zo-ongeveer een vertaling van deze column: http://eng.lundagard.se/2013/10/09/munch-munch-for-swedish-lunch/

“Klopt het”, zegt mijn Zweedse huisgenote, “dat jullie in Nederland geen lunch eten?” Ik antwoord dat dat er maar net van afhangt wat je onder ‘lunch’ verstaat. “Nou ja, warm eten, natuurlijk.” In dat geval eten we inderdaad geen lunch in Nederland, zeg ik. Huisgenote lacht enigszins ongelovig.

Nee, dit is geen onzin. Pas na een jaar in Zweden begrijp ik waarom mensen in de kelder van het Letterengebouw rond twaalf uur ’s middags in lange rijen staan te wachten: ze hopen op een vrije magnetron, zodat ze hun restjes van gisteravond kunnen opwarmen. Iets wat in Nederland, in het algemeen, redelijk ongebruikelijk is om te doen. Waarom zou je iets anders eten dat een stapeltje goede oude boterhammen? Je kunt er soep of salade bij nemen, maar dat wordt toch al gauw als een luxe gezien.

En hoewel ik dit voor kort redelijk normaal vond, moest ik toch ook altijd lachen om de collega’s op mijn voormalige werk die elke middag vier boterhammen wegwerkten: een met kaas, een met ham en twee met een dikke laag chocohagel. (Dacht je dat ze hagelslag niet kenden buiten Nederland? Zeker wel – maar het wordt gezien als een luxegoed dat je op een taart strooit. Het feit dat kinderen er bij ons brood mee mogen beleggen wordt enigszins bizar gevonden.) Op bepaalde dagen, voegden de collegae nog een peertje, ondrinkbare cup-a-soup of een gebakken ei toe. En dat was het dan.

Dit fenomeen leidt tot ongemakkelijke situaties wanneer wij kaaskoppen lunch voor buitenlanders mogen verzorgen, vooral in officiele settings. Terwijl wij denken dat we het goed geregeld hebben – vers brood, komkommer en tomaat, eventueel een kroket of frikadel – kijken de buitenlanders naar hun bord, vragen zich af waar het ‘echte’ eten blijft en zien hun stereotype van de zuunige Hollander bevestigd.

Ach, we weten nu eenmaal niet beter.

Het grote voordeel van mijn emigratie naar Zweden is, dat ik me verplicht heb gevoeld om vaak buiten de deur te eten rond lunchtijd – je moet tenslotte integreren. En wanneer ik dat te deur vind, merk ik steeds vaker dat ik koelkastdoosjes met de pasta van gisteren mee naar de faculteit neem…

Dus, waar te lunchen als je toevallig eens in Lund bent? Mijn persoonlijke top-3.

1.   Hemma Hos Greken (“Thuis bij de Griek”), Sandgatan 10.

Ik vraag me af wat er nu zo Grieks aan hun eten is, maar wat doet dat er eigenlijk toe? Ga gewoon naar binnen en bestel hun linzensoep. Het is goedkoop (40 SEK), verwarmend na een natte en koude Zweedse ochtend en het heeft die smaak van ‘huisgemaakt’ waardoor je een beetje nostalgisch wordt.

2.   Falafel, Lundafalafel, Stora Södergatan 5.

Falafel kopen in Lund is compleet afgezaagd – je kunt het overal krijgen en het is spotgoedkoop. Afgezaagd of niet, falafel is gewoon heel lekker en daarnaast een perfecte oefening voor hen die nog niet zo goed Zweeds praten. Zo lang je voorbereid bent op de vervolgvraag (“Vad vill du för sås?”) kan er niet veel mis gaan. En ben je de falafelbroodjes zat? Een ‘halloumirulle’ is eigenlijk nog lekkerder…

3.   Cafe Kama o Ilias, Bredgatan 26.

Ja, ze verkopen vooral broodjes en had ik niet net gezegd dat een warme lunch beter is? Dit is de uitzondering die de regel bevestigd. Hier kost een koffie slechts 7 SEK, broodjes hebben interessant beleg (dolma’s?), de salades zijn groot en gezond en bananen worden aangeprezen met een bordje ‘tegen een depressie’. Kom niet na half een, goede kans dat je lege schappen vindt.